
Avustralya, Ukrayna’ya JDAM-ER Hassas Bombalar Hediye Etti
JDAM-ER bombaları, Avustralya tarafından Ukrayna'ya gönderildi. Bu destek, ülkenin hassas saldırı yeteneklerini güçlendirmeyi amaçlıyor.
Avustralya’nın Destek Kararı
Avustralya, Ukrayna‘ya destek amacıyla, Kraliyet Avustralya Hava Kuvvetleri’nden (RAAF) emekli edilen birkaç Joint Direct Attack Munition Extended-Range (JDAM-ER) bombası hediye etti. Bu karar, Avustralya’nın 30 Ekim 2024’te duyurulan Kılavuz Silahlar ve Patlayıcı Madde Planı ile uyumlu bir şekilde alınmış olup, 2021’de emekliye ayrılan Avustralya yapımı JDAM-ER Mk.82 500lb bombaları hakkında detaylar içermektedir. Avustralya’nın savunma yeteneklerine yönelik stratejik bir incelemenin ardından, bu mühimmatlar, RAAF’ın F/A-18A/B Classic Hornet filosu ile birlikte emekliye ayrılmıştır.
JDAM-ER Teknolojisi
JDAM-ER, 2000’li yılların başında Avustralya Savunma Bilim ve Teknoloji Grubu (DSTG) tarafından, Boeing ve Ferra Engineering işbirliği ile geliştirilen bir teknolojik ilerlemeyi temsil etmektedir. Bu dönüşüm kiti, standart güdümsüz bombaları GPS ile güdümlü hassas mühimmatlara dönüştürerek, menzillerini uzatmakta ve etkilerini artırmaktadır. Ferra Engineering, 2028 yılına kadar Boeing ile yapılan bir anlaşma çerçevesinde JDAM-ER kitlerini üretmeye devam etmekte ve böylece bu ileri düzey yeteneğin sürekli olarak temin edilmesi sağlanmaktadır.
Mühimmatın Özellikleri
JDAM-ER’nin sunduğu özellikler şunlardır:
- GPS ve İnertial Navigasyon: Güdümsüz bombaları hassas güdümlü mühimmatlara dönüştürür.
- Tüm Hava Koşulları: Her türlü hava koşulunda etkili bir şekilde çalışabilir.
- Uzatılmış Menzil Kanadı: Mühimmatların daha güvenli bir mesafeden bırakılmasını sağlar.
- Maruz Kalma Riski Azaltma: Uçak ve mürettebat için riskleri azaltır.
- Yaklaşık Yedi Metre Doğruluk: Zorlu hava koşullarında bile etkili hedefleme sağlar.
Çok Yönlülük ve Entegrasyon
JDAM-ER, şu özelliklere sahiptir:
- Uyumlu Bomba Türleri: MK-80 ve BLU serisi gibi farklı bomba türleriyle kullanılabilir.
- Entegre Olabilirlik: Modern savaş uçakları ve bazı insansız hava araçlarıyla uyumludur.
- Görev Yetenekleri: Yer saldırılarından yakın hava desteğine kadar geniş bir yelpazede görev yapabilir.
- Maliyet Etkin Yükseltme: Mevcut bomba envanterlerinin geliştirilmesine olanak tanır.

Ukrayna’nın Stratejik Avantajları
Avustralya’nın aktif savunma envanterinden ayrılan bu bombalar, Ukrayna’nın hassas saldırı yeteneklerini güçlendirmek amacıyla kullanılacaktır. Avustralya Savunma Dergisi, bu mühimmatların bir kısmının, Avustralya’nın askeri yardımları kapsamında Ukrayna’ya transfer edildiğini doğrulamıştır. Ancak, bu transferin kesin zamanlaması belirsizliğini korumaktadır. Bu bağış, Avustralya’nın Ukrayna’nın önemli güvenlik zorluklarına karşı savunmasını artırmak için attığı daha geniş bir dizi girişimin parçasını oluşturmaktadır.
Entegrasyon ve Adaptasyon
Ukrayna Hava Kuvvetleri, JDAM-ER bombalarını, özellikle MiG-29 Fulcrum ve Su-24 Fencer gibi Sovyet yapımı savaş uçaklarına entegre etmiştir. Temmuz 2023’te yayımlanan görüntüler, Ukrayna’nın MiG-29’larında JDAM-ER kitlerinin bulunduğunu doğrularken, Mart 2023’te Su-24 uçaklarının da bu mühimmatlara uyum sağladığı bildirilmiştir. Bu tür uyarlamalar, Ukrayna’nın Sovyet tasarımlı platformlar üzerinde Batılı hassas mühimmatları kullanabilmesini sağlamakta ve operasyonel etkinliğini artırmaktadır.
Avustralya’nın Askeri Yardımları
Avustralya, Nisan 2024’te Ukrayna’ya belirtilmemiş hava-açık mühimmat tedarik ettiğini resmi olarak duyurmuştur. Nisan ayında Ukrayna’ya yaptığı ziyarette, Avustralya Savunma Bakanı Richard Marles, Ukrayna operasyonları için hassas mühimmat sağlama konusundaki rolünü vurgulamıştır. Temmuz 2024’te Avustralya, 250 milyon dolarlık yardım taahhüdü çerçevesinde ek hava-açık silah paketini duyurmuştur.

Sonuç
JDAM-ER bombaları, Ukrayna‘nın askeri operasyonlarında kritik stratejik avantajlar sağlamaktadır. GPS güdümlü inersiyal navigasyon sistemleri, güdümsüz bombaları yaklaşık yedi metre doğrulukla hedef alabilen hassas mühimmatlara dönüştürmekte, bu da stratejik hedeflere etkili bir şekilde saldırı yaparken, istenmeyen hasarı en aza indirmek için büyük önem taşımaktadır.
JDAM-ER’nin dağıtılabilir kanatları, menzilini 72 kilometreye kadar uzatmakta, bombaların daha güvenli mesafelerden bırakılmasını sağlayarak uçakların düşman hava savunmalarına maruz kalma riskini azaltmaktadır. Bu mühimmatların MiG-29 ve Su-24 gibi savaş uçaklarına entegrasyonu, Ukrayna’nın Batı teknolojisini Sovyet tasarımı platformlar üzerinde kullanmadaki esnekliğini göstermekte ve böylece operasyonel yeteneklerini güçlendirmektedir.
Ayrıca, JDAM-ER’nin güdüm sistemleri, hava koşullarından bağımsız olarak tutarlı bir doğruluk sunmakta ve operasyonel esneklik sağlamaktadır. Nihayetinde, JDAM-ER’nin kullanımı, Ukrayna’nın hassas, uzun menzilli saldırılar gerçekleştirme yeteneğini artırırken, pilotların risklerini en aza indirmekte ve mevcut hava filosunun yeteneklerini optimize etmektedir.