NATO Sky Shield Rus Tehditlerine Karşı Avrupa’yı Koruyor

Avrupa’nın Yeni Güvenlik Paradigması: Sky Shield Girişimi

Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik yoğun drone ve füze saldırıları, Avrupa’nın hava savunmasını yeniden şekillendirdi. Şahed drone’ları, Kalibr ve Kh-101 seyir füzeleri ile İskender balistik füzeleri, Ukrayna’da enerji santrallerinden komuta merkezlerine kadar geniş bir hedef yelpazesini vuruyor. Bu doygunluk taktikleri, Avrupa liderlerini kendi hava sahalarının benzer tehditlere karşı savunmasız olabileceği gerçeğiyle yüzleştirdi.

Bu bağlamda, Almanya öncülüğündeki Avrupa Sky Shield Girişimi (ESSI), kıtanın en iddialı savunma projesi olarak ortaya çıktı. Ağustos 2022’de Almanya Şansölyesi Olaf Scholz tarafından duyurulan ESSI, 21 NATO ve AB ülkesini bir araya getirerek, drone’lardan balistik füzelere kadar geniş bir tehdit yelpazesine karşı çok katmanlı bir savunma ağı kurmayı hedefliyor. ESSI, bireysel ülkelerin bütçe ve endüstriyel kapasite eksikliklerini aşmak için ortak tedariki teşvik ediyor.

Almanya, Birleşik Krallık, Hollanda, İtalya, Çekya, Finlandiya, Norveç, Danimarka, İsveç, Belçika, Macaristan, Slovakya, Romanya, Bulgaristan, Litvanya, Letonya, Estonya, Avusturya, İsviçre ve Slovenya girişime katılıyor. Avusturya ve İsviçre gibi tarafsız ülkelerin katılımı, Rusya’nın savaşının Avrupa güvenlik anlayışını nasıl dönüştürdüğünü gösteriyor. ESSI, sadece bir savunma sistemi değil aynı zamanda Avrupa’nın kolektif güvenlik kimliğini yeniden tanımlayan bir proje.

Sky Shield’in Teknik Altyapısı

ESSI; kısa, orta ve uzun menzilli önleme sistemlerini entegre eden üç katmanlı bir savunma modeli sunuyor. Bu sistemler, mevcut Avrupa envanteriyle yeni alımları birleştiriyor:

• IRIS-T SLM (Kısa-Orta Menzil):

  

  • Diehl Defence tarafından geliştirildi.

  • Drone, uçak, helikopter ve seyir füzelerine karşı 40 km menzil, 20 km irtifa.

  • TRML-4D AESA radar, 1.000’den fazla hedefi eş zamanlı izliyor.

  • Ukrayna’da %90’ın üzerinde önleme başarı oranı.

• Patriot PAC-3 MSE (Orta Menzil):

  • Raytheon ve Lockheed Martin üretimi.

  • Balistik füzelere karşı 60 km, uçak ve seyir füzelerine karşı 160 km menzil, 35 km irtifa.

  • “Vur-öldür” mekanizmasıyla balistik savaş başlıklarını imha.

  • Almanya, Hollanda, İspanya ve Polonya tarafından kullanılıyor.

• Arrow-3 (Uzun Menzil/Atmosfer Dışı):

  • Israel Aerospace Industries ve Boeing ortak üretimi.

  • 2.000 km’den fazla menzil, 100 km üzeri önleme irtifası.

  • Balistik ve hipersonik füzelere karşı atmosfer dışı savunma.

  • Almanya’nın 4 milyar avroluk tedarik anlaşması, teslimat 2029-2030.

Bu katmanlar, şehirleri drone’lardan koruyan IRIS-T, askeri üsleri ve nüfus merkezlerini savunan Patriot ve uzun menzilli balistik tehditlere karşı son bariyer oluşturan Arrow-3 ile derinlemesine bir savunma sağlıyor.

Rus Hava Tehditlerine Karşı Acil İhtiyaç

Rusya’nın Şubat 2022’den bu yana Ukrayna’ya yönelik 15.000 Şahed drone’u ve 7.000’den fazla füze saldırısı, Avrupa’yı harekete geçirdi. Ukrayna Hava Kuvvetleri, aynı anda düzinelerce drone içeren doygunluk saldırılarına karşı tek bir sistemin yetersiz olduğunu vurguladı. Polonya, Romanya veya Baltık devletlerindeki NATO üsleri, benzer taktiklere karşı savunmasız olabilir. ESSI, ulusal radarlar, sensörler ve önleyicileri birleştiren bir ağ oluşturarak, çoklu tehditlere karşı ortak savunma sağlıyor. Finlandiya’daki bir radar, Almanya veya İtalya’dan füze fırlatmasını tetikleyebilir, böylece savunma boşlukları kapatılır.

Bir NATO yetkilisi, “Rusya, hava savaşının artık birkaç balistik füzeyle sınırlı olmadığını öğretti. Bu, kitle, doygunluk ve sebatla ilgili. Avrupa, ucuz drone’lar ve pahalı füzelerle aynı anda başa çıkmalı” diyerek ESSI’nin özünü özetledi. Bu sistem, NATO’nun doğu kanadını güçlendirerek, Rusya’nın hava üstünlüğü kurma girişimlerini caydırmayı hedefliyor.

Siyasi ve Endüstriyel Dinamikler

ESSI, Avrupa’nın siyasi birliğini test ediyor. Almanya, projenin merkezi konumunda, Avrupa’nın güvenlik garantörü rolünü güçlendiriyor. Ancak Fransa, ABD ve İsrail tedarikçilerine bağımlılık riskine karşı çıkarak MBDA ve Thales’in geliştirdiği SAMP/T NG sistemini (120 km menzil, balistik füze savunma kabiliyeti) Avrupa alternatifi olarak öneriyor. Polonya, Wisła (Patriot) ve Narew (CAMM) programlarına odaklanarak ulusal önceliklere ağırlık veriyor. Bu ayrışmalar, ESSI’nin pan-Avrupa bir çerçeve mi, yoksa Almanya merkezli bir tedarik kulübü mü olacağı sorusunu gündeme getiriyor.

Operasyonel Zorluklar ve Tedarik Süreçleri

ESSI’nin etkinliği, zamanlama ve birlikte çalışabilirliğe bağlı. Arrow-3’ün 2029-2030’dan önce operasyonel olması beklenmiyor bu da mevcut tehditlere yanıt için geç kalabileceği endişesini doğuruyor. Patriot bataryaları mevcut, ancak füze stokları küresel talebe yetişemiyor. IRIS-T üretimi hızlanıyor ancak Diehl Defence, yıllık üretimi yüzlerce birime çıkarmak için çalışıyor. Entegrasyon, NATO Hava Komuta ve Kontrol Sistemi (ACCS)’nin yükseltilmesini ve sınır ötesi angajmanlar için siyasi anlaşmalar gerektiriyor. Bu anlaşmalar olmadan, ESSI paralel ulusal sistemlerden ibaret kalabilir.

Ukrayna ve NATO için Stratejik Etkiler

ESSI, Ukrayna için acil ve uzun vadeli sonuçlar doğuruyor. Kısa vadede, IRIS-T, Patriot ve NASAMS gibi sistemlerin ikili teslimatları, Ukrayna’nın savunmasını güçlendiriyor. Almanya’nın sağladığı IRIS-T bataryaları, binlerce hayat kurtardı. ESSI kapsamında üretim hatlarının genişlemesi, Ukrayna’ya daha fazla sistem sağlayabilir. NATO için, ESSI, Rusya’ya karşı birleşik bir savunma mesajı veriyor ve ABD’nin Avrupa savunmasındaki taahhütlerinin tartışıldığı bir dönemde Avrupa’nın kendi hava sahası sorumluluğunu üstlenme çabasını yansıtıyor.

Güney Çin Denizi veya Karadeniz gibi bölgelerde artan asimetrik tehditler, ESSI’nin küresel etkisini artırıyor. Sistem, Avrupa’nın sadece Rusya’ya karşı değil hipersonik ve balistik tehditlere karşı da hazırlığını güçlendiriyor. Başarılı olursa ESSI, Soğuk Savaş’taki NATO entegre hava savunma sistemine benzer bir ölçekte Avrupa’nın savunma kimliğini yeniden tanımlayabilir.