Dubai’de Sürpriz: İnsansız Su-75 Checkmate Sahne Aldı

DUBAİ – Birleşik Arap Emirlikleri’nde düzenlenen Dubai Airshow 2025, Rus havacılık endüstrisi için kritik bir gövde gösterisine sahne oldu. Sukhoi, uzun süredir merakla beklenen ve geliştirme sürecindeki belirsizliklerle gündeme gelen Su-75 Checkmate hayalet savaş uçağının insansız varyantını (UAV) tanıttı. Fuarda sergilenen ve kuyruk kısmında “750” numarası bulunan bu yeni model, programın yaşadığı mali darboğazlara ve yaptırım baskılarına rağmen Kremlin’in projeden vazgeçmediğinin en somut kanıtı olarak yorumlanıyor.

Tasarımda Radikal Değişiklikler: 2021’den Bugüne Ne Değişti?

Fuarda sergilenen model, 2021 yılında ilk kez gösterilen konsept tasarımdan belirgin çizgilerle ayrılıyor. Sukhoi mühendisleri, uçağın radar izini düşürmek ve aerodinamik verimliliğini artırmak amacıyla kanat yapısında ve arka gövde tasarımında önemli revizyonlara gitmiş. Kokpitsiz yapısıyla dikkat çeken bu insansız hava aracı, Su-75 programının bugüne kadarki en olgunlaşmış konfigürasyonunu temsil ediyor. Rus yetkililer teknik detaylar konusunda ser verip sır vermese de bu hamle, uçağın sadece bir maket olmaktan öteye geçip ihracat pazarında kendine yer bulma çabasının bir parçası.

Kağıt Üzerinde İddialı: Su-75’in Teknik Özellikleri

İnsanlı versiyonu temel alınarak geliştirilen bu “Hafif Taktik Uçak” (LTA), kağıt üzerinde Batılı rakiplerini zorlayacak performans verileri sunuyor. Sukhoi’nin paylaştığı ve hedeflediği teknik özellikler şunlar:

• Görünmezlik: Radarda düşük görünürlük sağlayan “diverterless” (ayırıcısız) süpersonik hava alığı ve V-kuyruk tasarımı.

• Faydalı Yük: Gövde içi ve kanat altı istasyonlarda toplam 6.000 ila 7.400 kilogram arasında mühimmat taşıma kapasitesi.

  

• Hız: Mach 1.8 ile 2.0 arasında hedeflenen azami hız.

• Menzil: Yaklaşık 3.000 kilometre operasyonel menzil (yüksüz transfer menzili de benzer seviyede).

• İrtifa: 16.500 metre (yaklaşık 54.000 feet) servis tavanı.

• Mühimmat Yelpazesi: R-77 ve R-74M hava-hava füzeleri, Kh-35E gemisavar füzeleri, Kh-38 ve Kh-59MK2 mühimmatları ile çeşitli güdümlü bombalar.

• Aviyonikler: Açık mimarili aviyonik sistemler ve düşük maliyetli AESA radar entegrasyonu.

“Sadık Kol Uçağı” Konsepti ve Okhotnik Dersi

İnsansız Su-75, Rusya’nın “Sadık Kol Uçağı” (Loyal Wingman) konseptindeki ısrarını da ortaya koyuyor. Bu sistemin, insanlı Su-57 ve insanlı Su-75 uçaklarıyla kol uçuşu yaparak sensör menzilini genişletmesi, keşif yapması ve yüksek riskli bölgelere girerek ana uçağı koruması hedefleniyor. Rusya, bu alanda S-70 Okhotnik-B ve Kronshtadt Grom-U projeleriyle de varlık gösteriyor.

Ancak Rusya’nın otonom sistemlerdeki sicili henüz pürüzsüz değil. Hatırlanacağı üzere 2024 yılında, Ukrayna üzerinde kontrolden çıkan bir S-70 Okhotnik-B İHA’sı, bizzat eşlik ettiği Su-57 tarafından düşürülmek zorunda kalmıştı. Dubai’de sergilenen yeni Checkmate modelindeki kanat ve gövde modifikasyonları, Rus mühendislerin otonomi, veri bağı stabilitesi ve aerodinamik performans arasındaki dengeyi yeniden kurmaya çalıştığını düşündürüyor.

Yaptırımların Gölgesinde Bir İhracat Umudu

Projenin önündeki en büyük engel ise teknolojik olmaktan ziyade ekonomik ve endüstriyel. 2017’den bu yana sıkılaşan yaptırımlar, Rusya’nın yarı iletkenlere ve hassas işleme makinelerine erişimini kısıtlayarak üretim takvimini sekteye uğrattı. Daha önce Birleşik Arap Emirlikleri’nin projeye finansal destek sağlayabileceği konuşulsa da programdaki gecikmeler bu ilgiyi zayıflatmıştı.

Rusya, şu anda kaynaklarını Ukrayna cephesi için Su-34 ve Su-35 üretimine ve Burevestnik gibi stratejik füze projelerine ayırıyor. Bu ortamda Su-75, varlığını sürdürebilmek için dış yatırıma muhtaç durumda. Sukhoi, uçağı 25-30 milyon dolarlık tahmini birim fiyatıyla Afrika, Güney Amerika, Orta Doğu ve Asya pazarlarına pazarlamaya çalışıyor.

Şu an için ortada uçan bir prototip bulunmuyor. Endüstri kaynakları, ilk prototipin 2026 başlarında testlere hazır olabileceğini öne sürse de geçmişteki ertelemeler bu tarihe şüpheyle yaklaşılmasına neden oluyor. Yine de Dubai’deki bu gösterim, Rusya’nın küresel otonom hava savaşı yarışından kopmak istemediğinin ve Su-75’i sadece bir konsept değil geleceğin bir ürünü olarak konumlandırmaya devam ettiğinin açık bir göstergesi.