
İran’ın Shahed-149 “Gaza” İHA’sı Operasyonel Oldu
İran’ın Shahed-149 “Gaza” İHA’sı, başarılı testlerin ardından operasyonel hale getirildi. Uzun menzili ve hassas vuruş yetenekleri dikkat çekiyor.
İran’ın Shahed-149 “Gaza” İHA’sı Resmen Operasyonel
İran, Shahed-149 “Gaza” insansız hava aracını (İHA) operasyonel hale getirdiğini duyurdu. 26 Ocak 2025’te İran Ulusal Televizyonu tarafından yayımlanan bir video, Shahed-149’un “Büyük Peygamber 2025” askeri tatbikatındaki başarılı performansını gözler önüne serdi. Bu yüksek irtifa, uzun menzilli insansız savaş hava aracı (UCAV), 4.000 kilometreye kadar hedeflere hassas vuruş yapabiliyor.
Tatbikat sırasında Shahed-149, çeşitli hedefleri büyük bir hassasiyetle vurdu. Online olarak paylaşılan görüntülerde, İHA’nın sekiz adet Sadid-345 güdümlü bomba taşıdığı görüldü. Bu donanım, İHA’nın bölgedeki askeri güç dengesi üzerindeki potansiyel etkisini bir kez daha gündeme getirdi.

Shahed-149’un Teknik Özellikleri
İran tarafından 2021’de tanıtılan ve 2022’de İran Devrim Muhafızları Hava Kuvvetleri’ne teslim edilen Shahed-149, etkileyici teknik özelliklere sahip.
- Kanat Açıklığı: 21 metre
- Maksimum Faydalı Yük: 500 kilogram
- Hız ve İrtifa: Saatte 215 km hız, 10.668 metre (35.000 feet) uçuş irtifası
- Uçuş Süresi: 25 saat
Bu özellikler, Shahed-149’u hem uzun menzilli keşif hem de hassas saldırı görevleri için uygun hale getiriyor.
İHA, istihbarat, gözetleme, hedef tespiti ve keşif (ISTAR) görevleri için gelişmiş teknolojilerle donatılmış durumda. Elektro-optik/kızılötesi (EO/IR) sensörler, sentetik açıklıklı radar (SAR) ve uydu iletişim sistemi (SATCOM), İHA’nın operasyonel kabiliyetlerini artırıyor. Bu sistemler sayesinde Shahed-149, düşman hatlarının derinliklerinde uzun süreli görevler gerçekleştirebiliyor.
Sadid-345 Güdümlü Bombalar
Shahed-149’un ana silahı olan Sadid-345 güdümlü bombalar, hassas vuruş kabiliyetiyle dikkat çekiyor.
- Ağırlık: 34 kilogram
- Uzunluk: 1.63 metre
- Rehberlik Sistemi: Elektro-optik ve GPS destekli navigasyon
- Hedef Sapma Oranı: 2.5-5 metre (CEP)
Sadid-345, hem sabit hem de hareketli hedeflere etkili saldırılar gerçekleştirebiliyor. 6 kilometrelik menzili, İHA’nın düşman hava savunma sistemlerine maruz kalma riskini azaltıyor. Ayrıca, bombanın içerdiği H6 patlayıcı, zırh delici ve anti-personel etkileriyle minimum yan hasarla maksimum etkinlik sağlıyor.
Bölgesel Güç Dengesi Üzerindeki Etkiler
Shahed-149’un operasyonel hale gelmesi, İran’ın bölgedeki askeri gücünü önemli ölçüde artırıyor. 4.000 kilometrelik menziliyle bu İHA, Orta Doğu’daki stratejik hedeflere ulaşabilecek kapasiteye sahip. Özellikle İsrail, Suudi Arabistan ve ABD’nin bölgedeki çıkarları göz önüne alındığında, Shahed-149’un kullanımının bölgesel güvenlik dinamiklerini nasıl şekillendireceği merak konusu.
Askeri uzmanlara göre, bu İHA, İran’ın asimetrik savaş stratejisinin merkezinde yer alabilir. Shahed-149’un düşük maliyetli ve etkili bir çözüm sunması, İran’a sürekli gözetim ve hassas saldırılar için büyük bir avantaj sağlıyor.
ABD ve Çin Tasarımlarından İlham
Shahed-149’un tasarımı, Amerikan MQ-9 Reaper ve Çin yapımı CH-4 Rainbow gibi modellerden esinlenildiğini gösteriyor.
- MQ-9 Reaper ile Benzerlikler: Çok yönlü kullanım, keşif ve saldırı kapasitesi
- CH-4 ile Paralellikler: Gövde ve mühimmat yapısındaki benzerlikler
Bu benzerlikler, İran’ın yabancı teknolojileri adapte etme ve geliştirme stratejisinin bir yansıması. Ancak, İran yapımı İHA’lar daha basit malzemelerle üretilmesine rağmen bölgesel çatışmalarda etkili olduklarını kanıtlamış durumda.
Gelecek ve Stratejik Etkiler
“Büyük Peygamber 2025” tatbikatında elde edilen sonuçlar, Shahed-149’un İran’ın savunma stratejisindeki önemini ortaya koyuyor. Uzun menzilli operasyon kabiliyeti, hassas saldırı yetenekleri ve düşük maliyeti, bu İHA’yı İran’ın en kritik askeri araçlarından biri haline getiriyor.
Bölgedeki artan gerilimler ve İran’ın askeri gücünü artırma çabaları göz önüne alındığında, Shahed-149’un hizmete girmesi, Orta Doğu’da yeni bir güç dengesi yaratabilir.