İran, İlk Kıtasalararası Balistik Füzesini Geliştirdi mi?
İran’ın Khorramshahr-5 füzesi, 12.000 km menzil ve 2 ton savaş başlığı ile ICBM sınıfında. Resmi test doğrulanmadı ancak gelişim spekülasyonları artıyor.
Khorramshahr-5: İran’ın ICBM İddiası
27 Temmuz 2025’te Mehr News, İran’ın ilk kıtasalararası balistik füzesi (ICBM) olabilecek Khorramshahr-5’in geliştirildiği veya test için hazırlandığı yönünde haberler yayınladı. Füzenin 12.000 kilometre menzile, Mach 16 (yaklaşık 20.000 km/s) hıza ve 2 tonluk savaş başlığı kapasitesine sahip olduğu iddia ediliyor.
Bu özellikler doğrulanırsa İran’ı ICBM sahibi az sayıdaki ülkeye dahil edebilir ve stratejik menzilini, önceki 2.000 kilometre sınırını aşarak ABD anakarasına ulaşacak şekilde genişletebilir. Ancak İran Savunma Bakanlığı veya İslam Devrim Muhafızları Ordusu (IRGC) tarafından resmi bir test doğrulaması henüz yapılmadı.
Kıtasalararası balistik füzeler (ICBM’ler), en az 5.500 kilometre menzile sahip, kıtalararası mesafelerde savaş başlığı taşıyabilen güdümlü füzelerdir. Genellikle iki veya üç aşamalı olan bu füzeler, sabit silolardan, mobil platformlardan veya denizaltılardan fırlatılabilir. Fırlatıldıktan sonra atmosferi terk eder, parabolik bir yörüngede uzayda ilerler ve yüksek hızlarla atmosfere geri girer.
Modern ICBM’ler Mach 20’yi aşabilir ve birden çok bağımsız hedeflenebilir geri giriş aracı (MIRV) veya hipersonik süzülme araçları (HGV) taşıyabilir. Savaş başlıkları, 15.000-24.000 km/s hızlarla iner ve ataletsel navigasyon, GPS veya gelişmiş optik güdüm kullanır. Genellikle nükleer yükler için tasarlanmış olsalar da konvansiyonel veya alt mühimmat yükleri de taşıyabilirler. Uçuş süreleri 30-40 dakika arasında değişir ve yüksek irtifa, hız ve manevra kabiliyetleri nedeniyle durdurulmaları zordur.
Teknik Özellikler ve Gelişim Spekülasyonları
Khorramshahr-5’in iddia edilen özellikleri, önceki Khorramshahr 1-4 modellerinin 2.000-3.000 kilometre menziline kıyasla önemli bir sıçrama. Medya kaynaklarına göre füze, sıvı yakıtlı tahrik sistemi kullanıyor, yaklaşık 12 metre uzunluğunda ve fırlatma ağırlığı 14-15 ton arasında. Ancak bu ölçüler, sıvı yakıt tahriki ve 2 tonluk savaş başlığı iddiasıyla uyumsuz bulunarak güvenilirliği sorgulanıyor. Khorramshahr-4, 2023’te tanıtıldığında hipergolitik yakıt, 15 dakikadan kısa fırlatma süresi ve atmosfer dışı yörünge düzeltmesi için orta aşama navigasyon sistemiyle donatılmıştı.
Khorramshahr-5’in bu özellikleri geliştirerek menzili altıya katladığı öne sürülüyor. İran’ın Salman katı yakıt motoru gibi çok aşamalı tahrik sistemlerindeki ilerlemeleri, ICBM sınıfı sistemler için gerekli modüler tahrik kabiliyetini destekliyor.
Stratejik ve Politik Bağlam
İran, füze programının savunma amaçlı olduğunu ve 2.000 kilometre menzil sınırı koyduğunu uzun süre savundu. Bu sınır, Avrupa’yı rahatsız etmekten kaçınırken İsrail ve ABD’nin bölgesel hedeflerini vurmayı sağlıyordu. Ancak, İsrail’in İran topraklarına yönelik saldırıları ve ABD’nin nükleer altyapıya karşı hava operasyonları, İran’ın politikasında değişikliğe işaret ediyor. IRGC liderlerinin açıklamaları, algılanan tehditlere yanıt olarak bu sınırın yeniden değerlendirilebileceğini gösteriyor.
Khorramshahr-5 haberleri, İran’ın caydırıcılığını bölgesel sınırların ötesine taşıma stratejisini yansıtıyor. İran’ın Rusya ve Çin ile artan askeri iş birliği, S-400 hava savunma sistemleriyle ortak testler ve J-10C savaş uçaklarına ilgi, uzun menzilli vuruş kabiliyetlerini güçlendirme çabasını destekliyor.
İran’ın Simorgh, Soroush-1 ve Soroush-2 uzay fırlatma araçları, ICBM’ler için gerekli çok aşamalı teknolojilere sahip. Ancak, bu sistemlerin yavaş yakıt dolum süreleri ve belirgin fırlatma profilleri, askeri kullanım için pratik olmaktan uzak. Savunma Bakanlığı, bu araçların sivil uzay misyonları için olduğunu vurguluyor. Khorramshahr-5’in uzay programlarından türetilip türetilmediği belirsiz, ancak teknik altyapı, ICBM geliştirme potansiyelini destekliyor.
Uluslararası Tepkiler ve Belirsizlikler
ABD, İsrail ve NATO üyeleri, Khorramshahr-5’in operasyonel durumunu doğrulamadı. Temmuz 2025’te İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, ABD’ye İran’ın füze kabiliyetlerine 480 kilometre sınırı getirilmesini önerdi. İran medyası, Khorramshahr-5’i savunma hazırlığı ve misilleme kabiliyeti olarak sunuyor. Resmi test veya konuşlandırma doğrulaması olmaması, füzenin durumunu belirsiz kılıyor. İran’ın gizlilik politikası, yaptırımlardan kaçınma, stratejik belirsizlik yaratma ve karşı önlem geliştirmeyi zorlaştırma amacı taşıyor olabilir.
