Golden Dome for America (GDA) ABD Kıtasal Savunma Kalkanı

Golden Dome for America (GDA) Nedir?

Golden Dome for America (GDA), ABD’nin hava, seyir füzesi, balistik ve hipersonik tehditlere karşı kıta ölçeğinde entegre savunma kurma vizyonudur. İsrail’in Iron Dome sisteminden ilham alan isimlendirmeye rağmen GDA; çok katmanlı, AI destekli ve kıtasal bir kill-web yaklaşımıdır.

GDA, tek bir silah sistemi değil; sensörlerden önleyicilere, komuta-kontrolden yapay zekâya uzanan ağ-merkezli bir mimariyi ifade eder.

Neden Şimdi? (Tehdit Dinamikleri)

Hipersonik silahların (manevralı, düşük uyarı süresi) yayılması
Son yıllarda hipersonik silahların operasyonel olgunluğa ulaşması, klasik erken uyarı ve önleme sürelerini ciddi biçimde kısalttı. Manevra kabiliyetine sahip bu sistemler, balistik füzelere kıyasla daha öngörülemez uçuş profilleri sergileyerek mevcut savunma mimarilerinin karar alma süreçlerini zorlamaya başladı.

Seyir füzesi + İHA sürüsü (swarm) kombinasyonları
Modern saldırı konseptlerinde seyir füzeleri ile insansız hava araçlarının birlikte kullanılması, savunma sistemleri açısından çok katmanlı ve eş zamanlı tehditler doğuruyor. Düşük irtifada uçan seyir füzeleri ile sayıca fazla ve düşük maliyetli İHA’lar, sensörleri ve önleyicileri aynı anda meşgul ederek savunma ağlarını yıpratmayı hedefliyor. ABD Replicator inisiyatifi için de bu amaç güdülüyor diyebiliriz.

Salvo saldırılarıyla savunmayı doygunluğa uğratma taktikleri
Salvo saldırıları, tek tek yüksek hassasiyetli vuruşlardan ziyade, savunma sistemlerinin mühimmat, radar ve komuta-kontrol kapasitesini aşmayı amaçlayan yoğun atış doktrinlerine dayanıyor. Bu yaklaşım, özellikle sınırlı önleyici stoklarına sahip noktasal savunma sistemlerini stratejik olarak kırılgan hâle getiriyor.

ABD anakarası ve Guam gibi ileri üslerin artan risk profili
Jeopolitik rekabetin yoğunlaştığı Pasifik ve Atlantik ekseninde, ABD anakarası ile Guam gibi ileri konuşlu üsler daha görünür hedefler hâline gelmiş durumda. Uzun menzilli füze sistemleri ve deniz-hava tabanlı tehditler, bu coğrafyaların artık yalnızca teorik değil, pratik risk alanları olarak değerlendirilmesini zorunlu kılıyor. Bu kapsamda Guam’ın savunması hakkında  sorunsal öne çıkmakta ve ABD adadaki askeri varlığını savunmak için yeni tedbirler almakta. Bu kapsamda Guam da B1 ler konulandırıldı.

Aslında görünen bu tablo, savunma planlamasında yalnızca kritik noktaları koruyan “noktasal savunma” anlayışından, tüm ülkeyi kapsayan kapsamlı bir kalkan yaklaşımına geçişi kaçınılmaz hâle getirdi.

GDA Mimarisi – Katmanlı Savunma

Üst Katman | Stratejik

Bu katman, balistik ve hipersonik tehditlerin mümkün olan en erken safhada tespit edilmesini ve orta safhada etkisiz hâle getirilmesini hedefler. Uzun menzilli radarlar ile uzay tabanlı erken uyarı sensörleri, tehdidin karakterini ayırt ederek stratejik seviyede karar alıcıları besleyen ilk veri akışını sağlar. Harekat alanı temel olarak Uzay ortamıdır. ABD uzayı yeni harekat alanı olarak tanımladı. Çin ile pasifik savaşında savaş uzaydan başlayacak.

Orta Katman | Bölgesel

Orta katman, geniş alanları korumaya yönelik savunma sistemleri üzerinden çalışır. Alçak uzay ve Atmosfer içinde THAAD, Aegis ve Patriot sınıfı çözümler; kara ve deniz unsurlarıyla entegre biçimde görev yaparak, üst katmandan sızan veya bölgesel ölçekte ortaya çıkan tehditleri karşılamayı amaçlar.

Alt Katman | Yakın Savunma

Alt katman, özellikle İHA’lar, loitering mühimmatlar ve alçak irtifa tehditlerine karşı son savunma hattını oluşturur. Lazer ve mikrodalga tabanlı sistemler ile kısa menzilli C-UAS önleyiciler, kritik tesisler ve askeri unsurlar etrafında hızlı tepki ve yüksek atış sayısı avantajı sağlar. Temelde 3 katman size eksik değerlendirme olarak  gelebilir. Katmanlar konusunda 6M hava savunma katmanları konulu incelememize göz atmanızı tavsiye ederim.

Beyin | AI + C2

GDA mimarisinin merkezinde, sensörlerden gelen verileri birleştiren ve tehditleri otomatik olarak önceliklendiren yapay zekâ destekli komuta-kontrol katmanı yer alır. Bu yapı, CJADC2 çerçevesinde müşterek kuvvetlerin aynı operasyonel resim üzerinden hareket etmesini sağlarken, insan-AI iş birliği modeliyle kritik karar noktalarında insan denetimini muhafaza eder.

AB de Golden Dome benzeri bir savunma mimarisini ” Michelangelo” adıyla geliştirmeye çalışıyor ve bu mimari aşağı yukarı Golden Dome a benzemekte. Leonardo tarafından gündeme getirilen projede dikkat çeken unsur yapa zeka vurgusudur.

GDA vs. Michelangelo — Karşılaştırma Tablosu