Rusya’dan Batı Teknolojisiyle Gizli Arktik Kalkanı

WASHINGTON – Uluslararası bir gazetecilik araştırması, Rusya’nın en kritik stratejik varlıkları olan nükleer balistik füzeli denizaltılarını (SSBN) korumak için, yaptırımları ve ihracat kontrollerini delerek temin ettiği Batı teknolojisiyle Arktik Okyanusu‘nun derinliklerine gizli bir su altı gözetleme ağı kurduğunu ortaya çıkardı.

The Washington Post liderliğinde yürütülen ve 23 Ekim 2025’te yayınlanan rapora göre, “Harmony” adı verilen bu sistem, Rusya’nın Kuzey Filosu üslerini koruyan sulara giren ABD ve NATO denizaltılarını tespit etmek için tasarlandı. Bu ifşaat, Rusya’nın en hassas askeri programları için bile Batılı teknolojilere ne kadar bağımlı olduğunu ve bunları elde etmek için ne kadar karmaşık ağlar kurduğunu gözler önüne seriyor.

Harmony: Rus Nükleer Kalesinin Sessiz Bekçisi

Harmony sisteminin temel amacı, Rusya’nın nükleer üçlemesinin en hayati ve beka kabiliyeti en yüksek unsuru olan denizaltılarını korumaktır. Kola Yarımadası’ndaki Gadzhiyevo gibi üslerden çıkan Borei sınıfı nükleer denizaltılar, Rusya’nın olası bir nükleer saldırıya karşı “ikinci vuruş” kapasitesinin garantisidir. Harmony ağı, bu denizaltıları limandan ayrılırken gizlice takip etmeye çalışan ABD veya NATO denizaltılarına karşı bir “tuzak teli” görevi görüyor.

Sistem, Barents Denizi yaklaşımlarından başlayarak Murmansk’tan doğuya, Novaya Zemlya’ya ve oradan da kuzeye Franz Josef Toprakları’na uzanan bir yarım daire çizerek stratejik bir “kale” (bastion) oluşturuyor. Bir Rus denizaltı komutanı, limandan ayrıldıktan sonra kasıtlı olarak bu bilinen sensör hattını geçerek, peşinde bir “kuyruk” olup olmadığını teyit edebilir. Eğer takipçi bir NATO denizaltısı da bu hattı geçmek zorunda kalırsa, Harmony tarafından tespit edilir. Bu durum, Rus nükleer denizaltılarının Arktik’in derinliklerindeki güvenli devriye alanlarına izlenmeden ulaşmasını sağlıyor.

Batı Teknolojisiyle Örülen Ağ: Sistemin Bileşenleri

Araştırmanın en çarpıcı kısmı, Harmony ağının neredeyse tamamen yasa dışı yollarla elde edilmiş Batılı teknoloji ve bileşenlerle inşa edilmiş olmasıdır. Rusya, bu hassas ekipmanları temin etmek için paravan şirketler ve karmaşık lojistik rotaları kullanmıştır. Sistemin ana bileşenleri şunlardır:

• Akustik Dizinler: Deniz tabanına, Arktik’in soğuk ve yoğun sularında pasif dinleme menzilini en üst düzeye çıkarmak için stratejik olarak yerleştirilmiş sabit dinleme istasyonları.
• Yüksek Çözünürlüklü Sonarlar: Bu dinleme istasyonlarının en uygun yerlere yerleştirilebilmesi için deniz tabanının haritasını çıkarmak amacıyla kullanılan kritik sistemler. Kayıtlara göre, EdgeTech ve R2Sonic gibi ABD’li firmalardan temin edilen yan taramalı ve çok ışınlı sonarlar bu amaçla kullanılmış.
• Fiber Optik Kablolar: Deniz tabanındaki sensörlerden toplanan ham akustik veriyi analiz için kıyıdaki merkezlere taşıyan yüzlerce kilometrelik özel su altı kabloları.
• Derin Dalış İnsansız Aracı (UUV): Buz örtüsü veya derinlik nedeniyle konvansiyonel yöntemlerle erişilemeyen noktalara sensörleri gizlice yerleştirmek, bakımını yapmak ve denetlemek için kullanılan, yaklaşık 3,000 metre derinliğe inebilen bir su altı drone’u.

Yaptırımları Delen Hayalet Şirketler Ağı

Bu gelişmiş teknolojilere erişmek için Rusya, yaptırımları ve ihracat kontrollerini aşmak üzere karmaşık bir paravan şirketler ağı kurdu. Soruşturmanın merkezinde, Kıbrıs’ta kayıtlı Mostrello Commercial Ltd. adlı bir şirket bulunuyor. Bu şirketin, geçmişte Rus güvenlik servisleriyle bağlantıları olan Moskova merkezli UPT adlı bir firma için paravan olarak işlev gördüğü tespit edildi.

Alman makamları, 2021’e dayanan bir CIA istihbaratının ardından yürüttükleri soruşturmada, Alexander Shnyakin adlı bir aracıyı yasa dışı alımları koordine etmekten suçlu buldu. Norveçli yetkililer ise, yine Mostrello şirketine Kongsberg tarafından gelişmiş bir akustik konumlandırma sisteminin satışını son anda engelledi. Bu olaylar, Rusya’nın hassas askeri teknolojileri temin etmek için yıllarca Avrupa Birliği içindeki lojistik merkezlerini ve ticari paravanları nasıl kullandığını belgeliyor.

Arktik’teki Güç Dengesine Etkisi

Harmony ağının varlığı, Arktik’teki su altı güç dengesini önemli ölçüde etkiliyor. Şimdiye kadar ABD ve NATO, sahip oldukları üstün denizaltı sessizliği teknolojisi sayesinde Rus nükleer denizaltılarını kendi evlerine yakın bölgelerde tehdit etme avantajına sahipti. Rusya’nın deniz tabanına kurduğu bu dinleme ağı, bu oyunu karmaşıklaştırıyor. Artık Rus kalesine giren müttefik denizaltıları, tespit edilme riskini daha fazla göze almak zorunda kalacak.

Bu gelişme, Norveç, İngiltere ve ABD’yi kendi deniz tabanı harp yeteneklerini hızlandırmaya, insansız sistemler geliştirmeye ve çift kullanımlı su altı teknolojileri üzerindeki ihracat kontrollerini daha da sıkılaştırmaya zorluyor. The Washington Post’un araştırmasının da açıkça ortaya koyduğu gibi, Rusya kendi nükleer üçlemesinin en hayati parçasını korumak için bizzat Batı’nın teknolojisini bir kalkana dönüştürerek, Arktik buzullarının altındaki uzun süredir varsayılan avantajları aşındırmış durumda.