Kırım’da S-400’e İHA Darbesi: Radar Sistemi İmha Oldu

KİEV – Ukrayna Askeri İstihbarat Başkanlığı (GUR), 3 Kasım 2025’te yaptığı kritik bir açıklamayla işgal altındaki Kırım‘da Rus hava savunma mimarisinin merkezinde yer alan unsurlara karşı kapsamlı bir operasyon düzenlediğini doğruladı. 1-2 Kasım gecesi gerçekleştirilen saldırıda, bir S-400 “Triumf” taburunun komuta merkezi ve en kritik bileşenleri devre dışı bırakıldı. Kiev tarafından yayınlanan ve doğrulanmış video kanıtlarıyla desteklenen bu operasyon, Rusya’nın Kırım ve Karadeniz yaklaşımları üzerindeki entegre hava savunma ağını (IADS) doğrudan zayıflatan son derece önemli bir taktik başarı olarak öne çıkıyor.

Sistematik İmha: “Gözler” ve “Sinirler” Hedef Alındı

Saldırı, Rus hava savunma sisteminin sadece bir parçasını değil bir bataryayı ayakta tutan tüm kritik bileşenleri hedef almasıyla dikkat çekiyor. İstihbarat raporlarına ve yayınlanan görüntülere göre S-400 birimi tam savaş görevi icra ederken vuruldu.

Bu operasyon, basit bir füze saldırısından çok daha fazlasıdır. Ukraynalı planlamacılar, S-400 bataryasının “gözlerini” kör etmekle kalmayıp “sinir sistemini” besleyen “kan damarlarını” da kesmeyi hedefledi. Bir sensörün ve güç kaynağının aynı anda vurulması bakım ekiplerinin komuta bağlantısını hızla onarmasını engeller ve sistemin kapalı kalma süresini uzatır ve acil bir yeniden konuşlandırmayı karmaşık hale getirir.

İmha edilen veya ağır hasar alan kilit sistemler şunlardır:

• 92N6E Çok Fonksiyonlu Radar: S-400 sisteminin “beyni” olarak kabul edilir. Hassas hedef takibi ve füzelerin hedefe güdümlenmesi (angajman) için kullanılan ana atış kontrol radarıdır. Bu radar olmadan batarya fiilen körleşir.
• Otonom Güç Kaynağı Ekipmanı: Komuta merkezinin ve radar sistemlerinin enerjisini sağlayan bağımsız güç ünitesi. Sistemin imhası, bataryanın ana şebekeden bağımsız çalışma yeteneğini yok eder.
• AORL-1AS Havaalanı Gözetleme Radarı: Yakın bölgedeki pist yaklaşımları ve hava trafiği üzerinde durumsal farkındalık sağlayan bir radardır. Kaybı, yerel hava sahası resmini zayıflatır.
• P-18 “Terek” VHF Radarı: Eski tip olmasına rağmen kritik bir rolü olan P-18, VHF bandında çalışır. Bu özelliği sayesinde “hayalet” uçaklar (F-22, F-35) gibi düşük radar kesitine (low-RCS) sahip hedeflere karşı bir erken ihbar ve tespit yeteneği sunar.

Rusya İçin Operasyonel Sonuçlar: Yamalı Savunma

Kırım’da bir başka gelişmiş hava savunma sisteminin daha kaybedilmesi Rusya için ciddi operasyonel sonuçlar doğuruyor. 92N6E gibi üst düzey bir radarın kaybı, o bölgedeki hava savunma şemsiyesinin daralması anlamına gelir ve bataryayı yedek sensörlere (varsa) güvenmeye zorlar. Bu durum, Ukrayna İHA’larının ve uzun menzilli füzelerinin zayıflayan bu savunma katmanından sızma şansını önemli ölçüde artırır.

Moskova şimdi zor bir seçimle karşı karşıya:

1. Açığı Kapatmak: Batı ve Orta Kırım’da oluşan bu zafiyeti kapatmak için başka sektörlerden (belki de ikincil cephelerden veya kritik lojistik koridorlardan) S-400 varlıklarını çekmek zorunda kalacaklar.
2. Risk Almak: Varlıkları kaydırmamak o bölgedeki hava sahasını Ukrayna saldırılarına karşı daha savunmasız bırakmak anlamına gelir.

Her iki seçenek de Rusya için bir “fırsat maliyeti” yaratır. Varlıkların kaydırılması, diğer bölgeleri zayıflatır ve hayatta kalan sistemlerin daha yüksek bir görev döngüsüne zorlanarak daha hızlı yıpranmasına neden olur.

Stratejik Hedef: Entegre Ağı Parçalamak

Bu saldırı, Ukrayna’nın Kırım’daki Rus varlıklarına yönelik sistematik “sensör bastırma” (sensor suppression) kampanyasının bir devamıdır. Ekim ayının sonlarında 96L6, P-18 ve Nebo-U gibi diğer radar sistemlerinin vurulması da bu stratejinin bir parçasıydı.

Amaç, Rusya’nın Kırım üzerindeki güçlü ve entegre hava savunma sistemini (IADS) tek bir bütün olmaktan çıkarmaktır. Ukrayna, bu ağı birbiriyle konuşamayan kör ve izole “savunma kabarcıklarına” dönüştürmeye çalışıyor. Her başarılı radar imhası, Rusya’nın tepki süresini artırır ve Ukrayna’nın saldırı koridorlarını genişletir.

Bu durum, Storm Shadow veya SCALP gibi seyir füzelerinin yanı sıra İHA’ların da Kırım içindeki yakıt depoları, mühimmat yığınakları, demiryolu kavşakları ve deniz lojistik tesisleri gibi daha derindeki stratejik hedeflere ulaşma olasılığını artırır. Jeopolitik olarak ise Kiev, bu saldırılarla müttefiklerine “verdiğiniz silahları yüksek değerli hedeflere karşı etkin bir şekilde kullanabiliyoruz” mesajını vererek uzun menzilli sistem tedarikinin  devamlılığını savunur.