Çin’in J-36 Hayalet Uçağı İkinci Test Uçuşunu Gerçekleştirdi

J-36 Hayalet Uçağı: Çin’in Yeni Nesil Savaş Uçağı Testlere Devam Ediyor

Çin, altıncı nesil savaş uçağı olarak geliştirilen J-36 hayalet uçağının ikinci test uçuşunu gerçekleştirdi. 17 Mart 2025’te ortaya çıkan yeni görüntüler, uçağın tasarımı, performansı ve radar görünmezliği konusunda önemli ipuçları sundu. İlk olarak Aralık 2024’te kamuoyuna tanıtılan uçak, Chengdu Aircraft Corporation tarafından geliştiriliyor ve Çin’in gelecekteki hava savaş doktrininin önemli bir parçası olarak görülüyor.

J-36’nın en dikkat çeken özelliği, kuyruksuz ve elmas şeklindeki gövde tasarımı. Bu yapı, uçağın radar izini en aza indirerek düşman hava savunma sistemlerine yakalanmasını zorlaştırıyor. Bu tasarım, ABD’nin NGAD programı, Rusya’nın Su-57’si ve Avrupa’nın FCAS ve Tempest projeleriyle rekabet edecek seviyede bir hayaletlik sağlıyor. Radar emici malzemeler ve gelişmiş aerodinamik tasarım, uçağın düşük görünürlük yeteneklerini daha da artırıyor.

J-36’nın Süper Seyir Kabiliyeti ve Çok Rollü Kullanımı

J-36’nın en dikkat çeken özelliklerinden biri de süper seyir (supercruise) yeteneği olabilir. Bu özellik, uçağın art yakıcı kullanmadan süpersonik hızlarda uçmasına olanak tanıyor. F-22 Raptor, NGAD ve Su-57 gibi savaş uçaklarının da sahip olduğu bu kabiliyet, yakıt tüketimini azaltarak menzili artırıyor ve yüksek hızda uzun mesafe operasyonlarını mümkün kılıyor.

Ayrıca J-36’nın çok rollü bir savaş uçağı olarak tasarlandığı öne sürülüyor. Bu kapsamda, uçak hem hava üstünlüğü görevleri hem de uzun menzilli füze platformu olarak görev yapabilir. Aynı zamanda diğer uçaklarla koordinasyon sağlayan bir komuta merkezi işlevi görerek ağ destekli savaş yeteneklerini geliştirebilir. ABD’nin NGAD programı da benzer şekilde çok yönlü operasyon kabiliyetine odaklanıyor, ancak J-36’nın esnek operasyonel yapısı Çin’e stratejik bir avantaj sağlayabilir.

Yapay Zeka Destekli Savaş ve Gelişmiş Sensör Füzyonu

J-36, yapay zeka (AI) ve otonom sistemler ile desteklenen bir uçak olarak öne çıkıyor. Hedef tespiti, görev yönetimi ve pilot karar destek sistemleri yapay zeka tarafından optimize edilebilir. Ayrıca insansız hava araçlarıyla (İHA) birlikte çalışarak otonom görevler gerçekleştirebilir. ABD’nin NGAD ve Avrupa’nın Tempest programları da yapay zeka entegrasyonuna büyük önem veriyor ancak Çin’in bu alanda ne kadar ilerleme kaydettiği henüz net değil.

Gelişmiş sensör füzyonu teknolojisi sayesinde J-36 birden fazla sensörden aldığı verileri birleştirerek savaş alanında kapsamlı bir farkındalık sağlayabilir. Gelişmiş radar sistemleri ve elektronik harp kabiliyetleri sayesinde düşman uçaklarını erken tespit edebilir ve karmaşık hava muharebelerinde üstünlük sağlayabilir.

Hipersonik Silah Entegrasyonu ve Üretim Kapasitesi

J-36’nın hipersonik füzeler taşıyabilecek şekilde tasarlandığı düşünülüyor. Hipersonik silahlar, yüksek hızda ve manevra kabiliyetiyle hedeflerine ulaşarak hava savunma sistemlerini aşabilen yeni nesil silah sistemleri olarak kabul ediliyor. ABD ve Rusya da hipersonik füze geliştirme çalışmalarına yoğun şekilde yatırım yapıyor ancak Çin’in bu teknolojiyi J-36’ya entegre etmesi önemli bir stratejik avantaj sağlayabilir.

Bir diğer kritik konu J-36’nın üretim maliyeti ve ölçeklenebilirliği. Çin, geniş üretim altyapısı sayesinde J-36’yı büyük ölçekli ve düşük maliyetle üretebilir. Batılı muadillerine kıyasla daha düşük üretim maliyetine sahip olması Çin’in büyük filolar kurmasına ve bölgesel hava üstünlüğü sağlamasına olanak tanıyabilir. ABD, Avrupa ve Rusya gibi ülkelerin geliştirdiği yeni nesil savaş uçakları genellikle yüksek maliyetleri nedeniyle sınırlı sayıda üretiliyor ancak Çin’in J-36 ile bu dengeyi değiştirebileceği öngörülüyor.

J-36’nın Küresel Rekabetteki Yeri

J-36’nın hayalet tasarımı, süper seyir yeteneği, yapay zeka entegrasyonu, gelişmiş sensör füzyonu ve hipersonik silah taşıma kapasitesi gibi özellikleri onu küresel savunma sahnesinde önemli bir rakip haline getiriyor. ABD’nin NGAD, Rusya’nın Su-57 ve Avrupa’nın Tempest programlarıyla rekabet edecek düzeyde olduğu değerlendirilen uçak, Çin’in hava kuvvetlerine büyük bir stratejik avantaj sağlayabilir.

Ancak J-36’nın yetenekleri konusunda resmi açıklamalar henüz oldukça sınırlı. Çin, test uçuşlarını ve geliştirme sürecini büyük ölçüde gizli tutuyor. Önümüzdeki süreçte yeni test uçuşları ve resmi duyurular, J-36’nın gerçek operasyonel kapasitesini daha net bir şekilde ortaya koyacaktır. Şu anki verilere göre J-36 altıncı nesil savaş uçakları arasında güçlü bir aday olarak dikkat çekiyor ve hava muharebelerinin geleceğinde önemli bir rol oynayabilir.