MDM, Private 5G ve Denetim Gerçeği ve Savaşın GSM Omurgası

Savaş Alanı Neden Mobil  Hale Geldi?

Modern harp sahasında akıllı telefonlar ve tabletler artık yasaklı unsurlar değil; komuta-kontrol, istihbarat paylaşımı ve durumsal farkındalık zincirinin aktif birer parçası haline gelmiştir. Bu dönüşüm, beraberinde yeni riskleri ve zorunlu çözümleri de getirmektedir.

Editoryal Not:
“Mobil” ifadesi bu metinde, birlik hareketliliğinden ziyade; akıllı telefonlar, tabletler ve mobil ağlar (GSM/5G) üzerinden çalışan dijital uç noktaları tanımlamak için kullanılmaktadır.

Bugün ABD Savunma Bakanlığı ve NATO’nun yaklaşımı, dijital mobil (mobile device tabanlı) savaş mimarisini üç temel katman üzerinden ele almaktadır: MDM (Mobile Device Managmnet), Private 5G ve Denetim (Audit) Gerçeği. Bu üç başlık birlikte değerlendirildiğinde, modern savaşın mobil dijital omurgası net biçimde ortaya çıkmaktadır.

1.MDM (Mobile Device Managmnet): Mobil Cihazı Kim, Nasıl ve Neyle Yönetiyor?

Askerî mobil dönüşümün ilk ve en kritik ayağı MDM (Mobile Device Management), yani mobil cihaz yönetimidir. MDM; askerlerin kullandığı telefon ve tabletlerin merkezi, güvenli ve görev odaklı biçimde yönetilmesini sağlar.

Bu kapsamda MDM:

• Askerin elindeki telefon ve tabletleri kontrol altına alır
• Bu cihazlarda çalışan uygulamaları denetler
• Askerî App Store yaklaşımıyla yalnızca onaylı uygulamalara izin verir
• Zero Trust Mobile prensiplerini uygular
• Cihaz ele geçirilirse uzaktan silme ve kilitleme imkânı sunar

Bu yapı sayesinde mobil cihazlar artık “risk” değil, kontrollü birer mikro C2 terminali haline gelir.

Bu başlık, şu soruya cevap verir:
“Neden mobil cihazlar artık yasaklanmıyor, yönetiliyor?” Odak noktası: Uç nokta (cihaz ve uygulama) dır.

2.Private 5G: Mobil Cihazlar Hangi Ağ Üzerinden Savaşıyor?

MDM ile cihaz ve uygulamalar güvence altına alınsa bile, bu sistemlerin etkin çalışabilmesi için yüksek performanslı ve güvenli bir ağ altyapısı gerekir. İşte bu noktada Private / Non-Public 5G devreye girer.

Ticari 5G ağları her senaryoda yeterli olmayabilir. Özellikle askerî üsler, tatbikat alanları ve görev kritik tesisler için:

• Düşük gecikme (URLLC)
• Yüksek bant genişliği
• Görev-özel güvenlik politikaları
• Ticari şebekelerden bağımsızlık

zorunlu hale gelir.

Private 5G mimarisi; Open RAN, MEC (edge computing) ve network slicing gibi teknolojilerle askeri ihtiyaçlara göre şekillendirilebilir. Bu nedenle DoD, ticari ağları maksimum kullanırken, kritik alanlarda özel 5G ağlarına yönelmektedir.

Bu başlık, şu soruya cevap verir:
“Cihaz tamam ama bağlantı olmadan ne işe yarar?” yani Odak noktası: Bağlantı ve ağ altyapısı dır.

3. Audit (Denetim Gerçeği): DoD Bunu Neden Yapmak Zorunda Kaldı?

DoD Denetim Uyarısı (Audit Kutusu)

ABD Savunma Bakanlığı Mobil Uygulama Alarmı – 2023

ABD Savunma Bakanlığı (DoD) Inspectorde Komutanı tarafından yayımlanan “Management Advisory: The DoD’s Use of Mobile Applications” (Report No. DODIG-2023-041 – 9 Şubat 2023) başlıklı denetim raporu, askerî mobil cihaz kullanımında ciddi güvenlik ve yönetim açıklarını ortaya koydu.

Denetim raporuna göre:

• DoD personeli, resmî görev iletişimini onaysız (unmanaged) mobil uygulamalar üzerinden yürüttü
• WhatsApp, Signal benzeri uygulamalar üzerinden yapılan yazışmalar nedeniyle kayıt (records management) yükümlülükleri ihlal edildi
• Personelin, public app store’lardan kontrolsüz uygulamalar indirmesine izin verildi
• Mobil cihaz ve uygulama kullanımına ilişkin kapsamlı ve bağlayıcı bir DoD politikası bulunmadığı tespit edildi
• Eğitim, terminoloji ve denetim mekanizmalarının yetersiz olduğu vurgulandı

Rapor, DoD Chief Information Officer’a; MDM temelli mobil cihaz yönetimi, kontrollü uygulama ekosistemi ve kullanıcı eğitimlerinin acilen hayata geçirilmesi yönünde resmi tavsiyelerde bulundu.

Stratejik Sonuç:
Bu denetim, MDM ve kontrollü mobil ekosistemin bir tercih değil, operasyonel ve siber güvenlik açısından zorunluluk olduğunu kurumsal düzeyde teyit etmektedir.

Bu mobil dönüşüm yalnızca teknolojik bir tercih değil, kurumsal bir zorunluluk olarak ortaya çıktı. Bunun en net kanıtı, DoD Inspector General (Komutanı) tarafından yayımlanan 2023 tarihli denetim raporudur.

Raporda tespit edilen temel sorunlar şunlardır:

• DoD personelinin kontrolsüz (unmanaged) uygulamalar kullanması
• Resmî yazışmaların WhatsApp, Signal gibi uygulamalar üzerinden yapılması
• Kayıt (records management) yükümlülüklerinin ihlal edilmesi
• OPSEC ve siber güvenlik risklerinin artması
• Eğitim, politika ve terminoloji eksikliği

Denetim raporu, DoD’nin kapsamlı bir mobil cihaz ve uygulama politikasına sahip olmadığını açıkça ortaya koymaktadır.

Bu nedenle raporun vardığı sonuç nettir:
MDM ve kontrollü mobil ekosistem bir tercih değil, zorunluluktur. Odak noktası: Kurumsal zafiyet ve zorunlu dönüşüm dür.

Üç Katman Birlikte Ne Anlatıyor?

Bu üç başlık tek bir hikâyenin parçalarıdır:

• Audit, sorunu ve riski ortaya koyar
• MDM, cihaz ve uygulama çözümünü sunar
• Private 5G, bağlantı ve ağ çözümünü tamamlar

Birlikte ele alındığında, modern orduların neden mobiliteyi stratejik bir savaş yeteneği olarak gördüğü netleşir.

2024–2025 Dönemi: Mobil Cihaz Güvenliğine Odaklanan Yeni Denetimler

DoD Office of Inspector General tarafından yayımlanan “Audit of Cybersecurity of DoD Classified Mobile Devices” (Report No. DODIG-2025-053), mobil ekosistemin bu kez sınıflandırılmış (classified) mobil cihazlar boyutuna odaklanmaktadır. Rapor, akıllı telefon ve tabletlerin korunması, şifreleme uygulamaları, kullanıcı eğitimi, cihaz envanterinin takibi ve yetkilendirme süreçleri gibi temel siber güvenlik kontrollerini incelemektedir. Denetim raporu, mobil cihazların artık kritik görev ve hassas bilgi ortamlarında kullanıldığını açıkça kabul eden bir yaklaşım sergilemektedir.

Bu rapor, 2023 tarihli mobil uygulama denetiminin (DODIG-2023-041) doğrudan bir güncellemesi olmamakla birlikte, aynı problemin daha ileri ve daha hassas bir katmanına işaret etmektedir. 2023 raporu kontrolsüz uygulama ve mesajlaşma risklerini ortaya koyarken, 2024/2025 raporu mobil cihazların yüksek gizlilik seviyelerinde bile operasyonel olarak kullanıldığını ve bu nedenle daha sıkı siber güvenlik, eğitim ve yönetişim mekanizmalarına ihtiyaç duyulduğunu göstermektedir.

 2025 Raporları: Genişleyen Mobil Güvenlik ve Yönetişim Perspektifi

DoD OIG tarafından 2024 ve 2025 yıllarında yayımlanan diğer denetim ve değerlendirme raporları, mobil cihaz ve uygulama güvenliğinin artık münferit bir sorun değil, kurumsal bir yönetişim alanı haline geldiğini göstermektedir. Bu raporlarda; sınıflandırılmış mobil cihazların siber güvenlik kontrolleri, mobil kullanıcı eğitimi, politika uyumu, terminoloji birliği ve sürekli izleme (continuous monitoring) gibi konular öne çıkmaktadır.

Söz konusu denetimler, DODIG-2023-041 raporunda tanımlanan risklerin ortadan kalkmadığını; aksine, mobil teknolojilerin yaygınlaşmasıyla birlikte daha karmaşık ve daha kritik bir hâl aldığını ortaya koymaktadır. Bu nedenle 2024–2025 dönemine ait raporlar, 2023 mobil uygulama denetimini tamamlayan ve genişleten güncel belgeler olarak okunmalı; MDM, kontrollü uygulama ekosistemi ve güvenli ağ altyapısının DoD için neden zorunlu hale geldiğini kurumsal düzeyde teyit eden bir çerçeve sunmaktadır.

Sonuç: Mobilite Artık Bir Savaş Yeteneği olarak personelin elinde ve yanında,

Akıllı telefonlar ve tabletler artık sadece yardımcı araçlar değil; komuta-kontrol, istihbarat ve operasyonel hızın ayrılmaz bir parçasıdır.

MDM, Private 5G ve denetim bulguları birlikte değerlendirildiğinde, modern savaşın mobil dijital omurgası açıkça ortaya çıkmaktadır. Bu dönüşüm, geleceğin çok alanlı harekâtlarının temelini oluşturacaktır.

Uzay çözümlerinin neden önemli olduğu daha net anlaşılmaktadır.