Aynı Uçaklar fakat ABD ve Avrupa Arasında “Bakım Sorunu” var

ABD ve Avrupa hava kuvvetleri görünürde aynı savaş uçaklarını — özellikle F-35 Lightning II ve F-16 Fighting Falcon — kullanıyor. Ancak RAND Corporation’ın yeni raporu, bu benzerliğin sahada tam bir entegrasyon sağlamadığını, aksine ciddi lojistik ve teknik engeller yarattığını gösteriyor.

Aynı Model, Farklı Donanımlar

Teoride ortak uçak modelleri, ortak yedek parça, bakım ekipmanı ve teknisyen eğitimi anlamına gelmeli.
Ancak RAND raporuna göre durum çok farklı:

• Avrupa’daki yaklaşık 600 F-16, birbirinden farklı “blok” versiyonlarında (Block 30–70) bulunuyor.

• Bu uçaklar farklı motor tipleri, oksijen sistemleri ve analog/dijital kokpit konfigürasyonlarına sahip.

• Dahası, ülkeler arası yer destek ekipmanları (Support Equipment – SE) çoğu zaman uyumsuz.
  Bazı NATO üyeleri (örneğin Polonya, Slovakya, Bulgaristan) hâlâ eski MiG-29 altyapısını kullandığı için bu ekipmanlar Batı standardıyla örtüşmüyor.

  

  ACE Konseptine Darbe

  ABD Hava Kuvvetleri’nin modern harekât vizyonu olan Agile Combat Employment (ACE), uçakların dağınık üslerden hızla kalkıp inebilmesini ve bakım desteğini her yerde alabilmesini öngörüyor.
  Ancak rapora göre:

  “U.S. aircraft cannot always be serviced at allied bases using local personnel and equipment.”
  Bu da ACE’nin “esneklik” ve “dağıtık kuvvet” hedeflerini kısıtlıyor.
  Yani, bir ABD F-16’sı Polonya’da arıza yapsa, oradaki teknisyenlerin kullandığı ekipman uyumsuzsa veya veri erişimi yoksa, onarım yapılamıyor.

NATO İçindeki Uyum Sorunları

RAND raporu ayrıca NATO içindeki iletişim eksikliğine dikkat çekiyor.
USAFE (U.S. Air Forces in Europe – Air Forces Africa) bünyesinde veri paylaşımı, bakım prosedürleri ve standart doküman erişimi konularında kopukluklar yaşanıyor.
Raporda şu ifadeler yer alıyor:

“Poor communication among USAFE wings, HQ USAFE, and AFLCMC undermines interoperability efforts.”

RAND’ın Çözüm Önerisi

RAND, bu problemi aşmak için “Interoperability Coordination Units” kurulmasını öneriyor.
Bu küçük ama yetkili birimler:

• Müttefik ülkeler arasında bakım verisi ve ekipman standardizasyonunu yönetecek,

• ACE operasyonlarının ortak üslerde sürdürülebilmesini sağlayacak,

• NATO hava gücünü daha esnek ve ölçeklenebilir hale getirecek.

Patrick Mills’in ifadesiyle:

“Gerçek anlamda uyum, Avrupa hava gücünü kriz anlarında çok daha çevik ve dayanıklı kılacak

Sonuç: Teknik Bağımlılıktan Operasyonel Esnekliğe

Bu bulgular NATO açısından yalnızca teknik değil, stratejik bir uyarı niteliğinde.
Bir savaş veya kriz durumunda, ABD veya Avrupa uçaklarının birbirlerinin üslerinde onarım yapamaması, müttefik hava operasyonlarının hızını doğrudan etkileyebilir.
Gerçek çözüm ise:

• Ortak bakım veri paylaşımı (technical data sharing),
• SE standardizasyonu,
• Ortak eğitim programları ve
• Yetkilendirilmiş bakım erişimi (cross-servicing authority) mekanizmalarının kurulmasında yatıyor.