Fransa ve Almanya Arasındaki Gerilim FCAS’yi Geciktiriyor

Fransa’nın FCAS’ta %80 liderlik talebi, Almanya ve İspanya’yı dışlayarak altıncı nesil savaş uçağı programını riske atıyor. Gecikmeler 2040 hedefini tehlikeye sokuyor.

Gülfidan BALTAŞ 27 Ağustos 2025

104 3 dakikalık okuma

Haber İçeriği

FCAS Programı ve Fransa-Almanya Gerilimi

26 Ağustos 2025’te Reuters’ın yayımladığı habere göre, Almanya Savunma Bakanlığı raporu, Fransa’nın Geleceğin Hava Muharebe Sistemi (FCAS) programında %80 iş payı talep ederek ilerlemeyi engellediğini ortaya koydu. Fransa, programın liderliğini neredeyse tamamen ele geçirmek isterken Alman yetkililer bu talebin uçağın teknik kabiliyetlerini ve Alman sanayi katılımını zayıflatacağını belirtti. Bu durum, Avrupa’nın en iddialı savunma projesini tehlikeye atıyor.

2017’de Fransa ve Almanya tarafından başlatılan ve 2019’da İspanya’nın katıldığı FCAS, Avrupa’nın bağımsız altıncı nesil savaş uçağı geliştirme kabiliyetini korumayı hedefliyor. 2019 Paris Air Show’da tanıtılan model, düşük görünürlüklü, çift motorlu, gizli bir uçak olarak sergilendi. Program, altı ana geliştirme sütununa dayanıyor: insanlı yeni nesil savaş uçağı, ileri tahrik sistemi, insansız uzaktan taşıyıcılar, muharebe bulutu dijital mimarisi, sensörler ve aviyonik sistemler ile genel sistem entegrasyonu.

Fransa’nın liderlik talebi, Dassault Aviation’ın insanlı savaş uçağı sütununda ana yüklenici rolüne dayanırken Airbus Defence and Space Almanya adına destekleyici roller ve uzaktan taşıyıcılar ile muharebe bulutu gibi alanlarda liderlik üstleniyor. İspanya’dan Indra, sensör ve elektronik sistemlerde Thales ve Hensoldt ile iş birliği yapıyor. Ancak Fransa’nın %80 liderlik talebi, üç uluslu dengeyi bozarak projenin temel yapısını tehdit ediyor. Almanya ve İspanya, daha dengeli bir iş paylaşımı talep ederken Dassault, Rafale’deki uzmanlığına dayanarak liderlikte ısrarcı.

FCAS’nin Teknik Özellikleri ve Stratejik Önemi

FCAS, yalnızca bir uçak değil bir sistemler sistemi olarak tasarlandı. Programın merkezinde, 2040’ta Rafale ve Eurofighter Typhoon’u değiştirecek altıncı nesil insanlı savaş uçağı yer alıyor. Uçak, gizli tasarım, radar emici malzemeler, ileri sensör füzyonu ve sürekli yükseltmelere olanak tanıyan açık görev sistemi mimarisi sunuyor.

Diğer bileşenler, algılama kapsamını genişleten, hassas vuruşlar gerçekleştiren veya elektronik saldırı görevleri yapan insansız uzaktan taşıyıcılar ve tüm platformları gerçek zamanlı bağlayan güvenli bir muharebe bulutu. Safran ve MTU Aero Engines tarafından geliştirilen tahrik sistemi, mevcut Avrupa savaş uçak motorlarına kıyasla daha yüksek itiş-ağırlık oranı, termal verimlilik ve enerji üretim kapasitesi hedefliyor. Motor çekirdeği demonstrator testleri başlamış olup, tam ölçekli testler 2030’ların başında planlanıyor.

İnsanlı Savaş Uçağı Özellikleri:
- Gizli tasarım ve radar emici malzemeler.
- Yakıcı sonrası olmadan süper seyir kabiliyeti.
- İleri elektronik harp sistemleri ve yüksek bağlanırlık.
Uzaktan Taşıyıcılar:
- Küçük ve orta ölçekli insansız dronlar.
- Sürü halinde algılama, hassas vuruş ve elektronik saldırı.
Muharebe Bulutu:
- Uydular, yer sistemleri ve müttefik platformlarla gerçek zamanlı veri paylaşımı.
- Güvenli veri aktarımı ve yapay zeka entegrasyonu.
Tahrik Sistemi:
- Yüksek itiş-ağırlık oranı ve termal yönetim.
- Elektromanyetik saldırılara karşı ağ dayanıklılığı.

FCAS, Avrupa’nın savunma sanayi bağımsızlığını güçlendirmeyi ve ABD veya diğer dış platformlara bağımlılığı önlemeyi amaçlıyor. Yaklaşık 100 milyar avro değerindeki program, Fransa, Almanya ve İspanya’da on binlerce yüksek teknoloji işini destekleyecek. Ancak, liderlik anlaşmazlıkları, teknik entegrasyon zorlukları, bütçe kısıtlamaları ve ihracat politikası farklılıkları, 2040 hizmete giriş hedefini riske atıyor.

Programın Zorlukları ve Küresel Karşılaştırmalar

Fransa, Dassault’un bağımsız uçak tasarımı geçmişine dayanarak insanlı savaş uçağı sütununda kontrolü elinde tutmak istiyor. Airbus ise çok uluslu bir ortaklık modeli savunarak tasarım ve sistem entegrasyonunda eşit katkı talep ediyor. Teknik olarak, insanlı ve insansız sistemlerin muharebe bulutuyla kusursuz entegrasyonu, güvenli veri aktarımı, yapay zeka ve elektronik saldırılara karşı ağ dayanıklılığı gibi çığır açıcı teknolojiler gerektiriyor. Tahrik sisteminin gizlilik ve termal yönetim gereksinimlerini karşılaması da Avrupa sanayisi için ciddi bir sınav.

Program, şu anda Faz 2’ye geçiş aşamasında olup, savaş uçağı, uzaktan taşıyıcılar ve muharebe bulutu için demonstratorların inşasını içeriyor. Bu demonstratorların 2030’ların başında uçuş testlerine başlaması planlanıyor, ancak Fransa, Almanya ve İspanya arasındaki anlaşmazlıklar, finansman tahsislerini ve genel zaman çizelgesini geciktirebilir. Reuters’a göre, Fransa’nın %80 liderlik talebi, mevcut iş paylaşımı anlaşmasını bozarak Faz 2’ye geçişi 2025 sonuna kadar engelleyebilir.

Karşılaştırmalı olarak, Birleşik Krallık, İtalya ve Japonya’nın liderliğindeki Küresel Muharebe Hava Programı (GCAP), 2022’de başlatılan daha akıcı bir yapıya sahip. BAE Systems, Leonardo ve Mitsubishi Heavy Industries, liderlik ve iş paylaşımı konusunda daha az anlaşmazlık yaşıyor. GCAP, ileri radar prototipleri, uyarlanabilir döngü motorları ve insanlı-insansız takım teknolojileriyle 2027’de ilk demonstrator uçuşunu hedefliyor. FCAS’nin aksine, GCAP’in 2035’te hizmete girme hedefi, Avrupa’nın altıncı nesil yarışında geride kalma riskini artırıyor. FCAS’nin başarısızlığı, Avrupa’yı teknolojik olarak dezavantajlı bırakabilir ve küresel ihracat pazarında GCAP veya ABD’nin NGAD programına karşı zayıflatabilir.

Sosyal Medyalardan Bizi Takip Edebilirsiniz: