Tierra del Fuego da İngiltere’nin gizli ve izinsiz radarı

Arjantin hükümeti, Tierra del Fuego eyaletindeki Tolhuin kasabasında bulunan ve Anglo-Amerikan şirketi LeoLabs’a ait bir radarın kapatılmasını emretti. Savunma Bakanı Jorge Taiana, bu radarın izinsiz kurulduğunu ve ulusal egemenliği ihlal ettiğini belirtti. Radarın, Arjantin’in izni olmadan uzaydan gelen nesneleri izlemek için kullanıldığı ifade edildi.
Alçak Dünya Yörüngesinde yani kısaca LEO’daki aktif uydu sayısının 1.000’den yaklaşık 9.000’e çıkmasıyla uzay durum farkındalığına yönelik artan talebin karşılanması amacıyla kurulmuş bir firma LeoLabs.

LeoLab ne iş yapar

LeoLabs, uzay alanında faaliyet gösteren bir teknoloji şirketi olarak alçak Dünya yörüngesi (LEO) nesnelerinin takibi ve izlenmesi için bir küresel radar ağı işletmektedir. Bu ağ, uzay nesnelerinin hareketlerini takip etmek, çarpışma risklerini azaltmak ve uzay operasyonlarını daha güvenli hale getirmek için kullanılmaktadır.

Savunma Bakanlığının raporu var

Arjantin Savunma Bakanlığı, teknik rapor yayınlayarak, ABD ve İngiliz LeoLabs şirketine ait Tierra del Fuego eyaletindeki bir radarın faaliyetlerinin durdurulmasına karar verdi.

22 sayfalık belgede, Birleşik Krallık ile Malvinas takımadaları konusunda yaşanan anlaşmazlık nedeniyle Arjantin’in egemen çıkarlarını tehlikeye attığı gerekçesiyle sensörün faaliyetleri durdurulması gerektiği ifade edilmiştir.

Raporun sonuçları, Savunma Bakanı Jorge Taiana’nın Genelkurmay Başkanı Agustín Rossi’ye gönderdiği bir notla birlikte yayımlandı. Notta, LeoLabs Argentina’nın Tolhuin kasabasındaki radar operasyonlarının kesin olarak iptal edildiği belirtildi.

LeoLabs, radarı Arjantin Uzay Radarı veya AGSR olarak adlandırıyor.

“Askeri jeostratejik bir bakış açısından, AGSR’de kullanılan radar sensörleri ikili bir kapasiteye sahiptir: Arjantin üzerinde erken uyarı ve düşük yörünge Uzay Durumsal Farkındalığı sağlayabilirler. Bu, hem sivil hem de askeri Arjantin uydu aktivitesini (düşük yörünge uydu projelerini kullanan) kendi ulusal topraklarımızdan izleyebilecekleri anlamına gelir,” diye yazıyordu raporda.

“Ayrıca verileri, iletişimleri kesebilir ve kara ve deniz hedeflerini gözlemleyebilir veya uçakları tespit edebilir. Şirketin belirttiği çalışma bandı, Arjantin uydularının yer istasyonlarının S bandında veri yayını ve alımı ile X ve K bantlarında veri alımı çalışma bandıyla uyuşuyor.”

Rapor, Ulusal Uzay Faaliyetleri Komisyonu (İspanyolca kısaltmasıyla CONAE) ve Silahlı Kuvvetler Ortak Genelkurmay Başkanlığı’na (EMCO) bağlı radar teknolojisi ve sensörler konusunda uzmanlaşmış birimler, Ulusal Savunma Malzemeleri Denetimi Direktörlüğü, Savunma Bakanlığı’na bağlı Ulusal Stratejik Askeri İstihbarat Direktörlüğü ve uzun menzilli askeri radar üretiminde geniş deneyime sahip devlet uydu şirketi INVAP tarafından hazırlandı.

Raporun diğer bölümlerinde ise “LeoLabs Argentina gibi İngiltere yasal adresine sahip bir şirket tarafından yapılan söz konusu kurulum ve başlatmanın jeopolitik etkilerini, özellikle İngiltere’nin ulusal topraklarımızın bir parçası olan Malvinas Adaları’nı yasadışı olarak işgal ettiği göz önünde bulundurulduğunda, tesislerinde elde edilen verilerin ikili doğasını göz önünde bulundurarak değerlendirmeliyiz” deniliyor.

Radarın tamamen kapatılıp kapatılmadığı konusunda kesin bir bilgi bulunmamaktadır.

Arjantin hükümeti radarın kapatılmasını emretmiş olsa da, LeoLabs’ın operasyonlarını sürdürme niyeti ve devam eden yasal süreçler nedeniyle durum belirsizliğini korumaktadır. Alçak yörüngede artan uydu faaliyetleri çarpışma risklerinin artması ve uzay durumsal farkındalığı gibi onular nedeniyle bu radarın kapatılmasını şirket çok istemeyecektir.
Resmi site de radar gösterilmezken ve kapatıldığına dair net bir bilgiye şimdilik ulaşamamışken acaba başka yerlerde de bu şekilde tartışmalı olarak inşa edilmiş radar mevzileri var mı sorusunu akıllara getiriyor.
Ulusların uzay faaliyetleri daha çok gündemimize girmeye devam edecek