ABD’nin Hint-Pasifik’teki “Hub and Spoke” Stratejisi

Çine karşı stratejik denge kurma arayışı

ABD, İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana Asya-Pasifik bölgesinde liderliğini sürdürebilmek adına “Hub and Spoke” (Merkez ve Kol) stratejisini etkin bir şekilde uyguluyor. Bu modelde ABD, merkezi bir güç olarak konumlanırken, Japonya, Güney Kore, Avustralya, Filipinler ve Tayland gibi müttefikler, çevresel unsurlar olarak diğer bir ifade ile kollar olarak, ABD’ye bağlı bir yapı oluşturuyor. Böylece, Çin’in artan etkisine karşı bölgesel bir savunma hattı oluşturmayı amaçlıyor. Bu Strateji, Çin’in bölgedeki artan etkisine karşı bir savunma mekanizması oluşturmayı hedefliyor.

ABD’nin Hint-Pasifik Komutanlığı’nın merkezi olan Hawaii’deki karargah, bölge genelinde yaklaşık 375.000 askeri ve sivil personeli yöneterek bu stratejinin kilit bir bileşeni haline geliyor aynı zamanda da ABD nin bu bölgedeki bölgesel varlığını güçlendiriyor. Bu Hint-Pasifik Komutanlığı, bu stratejinin en önemli dayanak noktalarından birisidir. Diğer taraftan Japonya ve Güney Kore’deki büyük askeri varlık ise ABD’nin Kuzeydoğu Asya’daki operasyonlarını destekliyor ve bölgede ki operasyonel yeteneklerini arttırıyor.

AUKUS ve “Asya NATO’su” Tartışmaları

Son dönemde ABD, Japonya, Hindistan, Avustralya ve ABD’nin yer aldığı Dörtlü Güvenlik Diyaloğu (QUAD) ile bölgesel ittifaklarını güçlendirdi. Ayrıca AUKUS ittifakı, ABD’nin etkisini Hint Okyanusu’na kadar genişleterek stratejik dengeyi derinden etkiledi. Bu çok taraflı yapıların Asya’da NATO benzeri bir örgütün kurulması için  yani muhtemel oluşumun temelini atabileceği düşünülüyor.
Trump yönetiminin Hint-Pasifik’te bu stratejiyi daha agresif bir şekilde ilerletme planları, bölgedeki gerilimlerin artmasına yol açabilir. Bölgesel liderler, bu gelişmeleri yakından takip ederken, Çin’in bu duruma tepkisi ise dikkatle izleniyor.

Bölgenin geleceği dünyanın da geleceği olabilir

ABD’nin “Hub and Spoke” stratejisi, sadece bölgesel güvenlik için değil, aynı zamanda Hint-Pasifik’teki büyük güç rekabetinin geleceği için kritik bir rol oynuyor. Stratejinin, Çin’in etkisini sınırlama hedefi doğrultusunda ilerleyip ilerleyemeyeceği ve olası bir Asya NATO’sunun hayata geçip geçmeyeceği, önümüzdeki yılların en önemli küresel güvenlik meselelerinden biri olacak. Ticaret rekabetleri askeri alanda ki gelişmelere de neden olabilecek potansiyelde.

Dörtlü Güvenlik Diyaloğu (QUAD) ve Bölgesel Etkileri

ABD’nin “Hub and Spoke” stratejisini destekleyen önemli yapılardan biri, Dörtlü Güvenlik Diyaloğu (QUAD) olarak bilinen ABD, Japonya, Hindistan ve Avustralya arasında kurulan ittifak olduğunu belirtmiştik. QUAD, başlangıçta bölgesel doğal afet müdahaleleri ve insani yardımlarla sınırlı bir işbirliği platformu olarak görülse de, son yıllarda Çin’in Hint-Pasifik’teki etkisine karşı daha stratejik bir yapı haline geldi.

QUAD, ortak deniz tatbikatları, kritik altyapı projeleri ve teknoloji işbirlikleri gibi konularla bölgesel koordinasyonu artırıyor. Bu dörtlü ittifak, ABD’nin etkisini Pasifik’ten Hint Okyanusu’na kadar genişletiyor ve Çin’in “Kuşak ve Yol” projesine karşı bir alternatif oluşturuyor. QUAD’ın bölgedeki faaliyetleri, ABD’nin “Hub and Spoke” stratejisi ile uyumlu bir şekilde, bölgesel müttefikler arasında daha fazla işbirliği ve koordinasyon sağlıyor.

AUKUS ve “Asya NATO’su” Tartışmaları

QUAD’ın yanı sıra, ABD’nin Avustralya ve İngiltere ile kurduğu AUKUS ittifakı, özellikle Çin’in deniz kuvvetlerine karşı stratejik bir karşılık olarak görülüyor. AUKUS, ABD’nin Pasifik’teki etkisini daha da güçlendirmesine olanak tanırken, aynı zamanda bölgedeki savunma işbirliğini daha ileri bir seviyeye taşıyor.

Bazı Asyalı liderler, bu çok taraflı işbirliklerinin bir “Asya NATO’su”na dönüşebileceği görüşünde. Biden yönetimi bu tür bir öneriyi resmen reddetse de, ABD’nin bölgesel ittifaklar ağı bir tür kolektif savunma yapısına doğru yöneliyor. Çin’in bu gelişmelere karşı gösterdiği sert tepkiler ve Rusya’nın destekleyici pozisyonu, bölgesel dengeleri daha da karmaşık hale getiriyor.

Hint Pasifikte güç dengesi yeniden kurulmaya çalışılıyor

ABD’nin “Hub and Spoke” stratejisi, sadece bölgesel güvenliği sağlamak için değil, aynı zamanda Çin’in yükselen etkisini sınırlamak için de kritik bir araç haline geldi. Dörtlü Güvenlik Diyaloğu ve AUKUS gibi ittifaklarla desteklenen bu strateji, Hint-Pasifik’te yeni bir güç dengesinin temellerini atıyor. Ancak bu modelin bölgesel gerilimleri artırma potansiyeli, ilerleyen yıllarda Hint-Pasifik’te daha büyük stratejik hesaplaşmalara yol açabilir.